Skuteczność i efektywność są bardzo ważnymi kategoriami w szeroko rozumianych naukach ekonomicznych. Pierwsza z nich jest miarą realizacji założonego celu. Druga zaś stopień realizacji tego celu odnosi do poniesionych nakładów. W teorii ekonomii oraz w finansach przede wszystkim bada się efektywność.

W polityce społecznej do niedawna kładziono nacisk głównie na skuteczność, ale obecnie coraz większe znaczenie politycy społeczni przywiązują również do efektywności. Natomiast w organizacji i zarządzaniu, a przede wszystkim w prakseologii, skuteczność i efektywność są kategoriami równorzędnymi pod względem ważności w ocenie działania i obie charakteryzują jego sprawność. W ocenie działania systemów emerytalnych można prezentować podejście akcentujące przede wszystkim skuteczność lub podejście skupiające się na efektywności. Można też przyjąć podejście syntetyczne, wielowymiarowe, w którym równie istotne znaczenie nadaje się obu tym kategoriom sprawnościowym.

Dokonujące się obecnie w wielu krajach procesy demograficzne, niekorzystne z punktu widzenia finansów emerytalnych, sprawiają, że znacząca liczba krajów na całym świecie reformuje system zabezpieczenia emerytalnego, gdyż dotychczasowe systemy, bazujące przede wszystkim na modelu niefinansowym (unfunded, PAYG) oraz zdefiniowanym świadczeniu (DB), stały się nieefektywne oraz zagrażały stabilności finansowej zarówno systemu emerytalnego, jak i finansów publicznych i osobistych. Reformy te przebiegają według różnych schematów, jednak ich ogólny kierunek jest dla większości krajów wspólny i jest nim stopniowe dążenie do modelu hybrydowego, łączącego model niefinansowy (ze zdefiniowanym świadczeniem lub zdefiniowaną składką) z modelem finansowym (funded). Niektóre kraje, np. w Ameryce Południowej, zdecydowały się na całkowite zastąpienie systemu niefinansowego systemem w pełni finansowym.

Zarówno ekonomiści, jak i politycy w wielu krajach, w tym również w Polsce, nie są zgodni co do tego, jaki kształt powinien mieć system emerytalny, ile powinno być w nim państwa, a ile rynku, ile realnych procesów gospodarczych, a ile rynków finansowych, ile obowiązkowości, a ile dobrowolności uczestnictwa. Teoretyzowanie na ten temat nie jest wystarczające i nie zbliży nas do wskazania modelu systemu emerytalnego stanowiącego wzór do naśladowania. Rozważania teoretyczne powinny być wsparte oceną liczbowego materiału empirycznego, czyli pomiarem skuteczności i efektywności współczesnych systemów emerytalnych. Z tego powodu celem głównym pracy jest zaproponowanie koncepcji analizowania oraz metody pomiaru skuteczności i efektywności systemów emerytalnych.

Cel główny pracy zostanie osiągnięty poprzez realizację następujących celów cząstkowych:
1. Zdefiniowanie i scharakteryzowanie skuteczności i efektywności systemu emerytalnego, ich wymiarów oraz uwarunkowań.
2. Dobór wskaźników, za pomocą których można dokonywać pomiaru skuteczności i efektywności systemu emerytalnego.
3. Zaproponowanie metody agregacji (cząstkowych) wskaźników skuteczności i (cząstkowych) wskaźników efektywności w syntetyczne wskaźniki skuteczności i efektywności systemu emerytalnego.
4. Pomiar i ocena skuteczności i efektywności systemów emerytalnych wybranych krajów.
5. Analiza zależności między skutecznością i efektywnością systemów emerytalnych wybranych krajów.
6. Porównanie skuteczności i efektywności systemów emerytalnych w porządkach emerytalnych. [WSTĘP]

Więcej informacji w Bibliotece Cyfrowej CYBRA